Choroby przenoszone drogą płciową (choroby weneryczne) to choroby przenoszone podczas kontaktów płciowych. Dzielimy na bakteryjne, wirusowe, grzybicze, a także pasożytnicze.
Sposób zakażenia – zakażenia przekazywane są podczas stosunku płciowego i kontaktów seksualnych oralnych i analnych przez krew, ślinę, nasienie i wydzielinę pochwową.
Ochrona przed zarażeniem – najlepszą metodą jest każdorazowe używanie nowej prezerwatywy.
Symptomy zakażenia – nie zawsze są to rozpoznawalne symptomy, czasami mylone są z innymi chorobami. Przede wszystkim powinno zaniepokoić nas:
– obfita lub nienormalna wydzielina pochwowa,
– ból przy oddawaniu moczu
– pieczenie, świąd i tkliwość pochwy i sromu
– ból w czasie stosunku płciowego
– niewytłumaczalne krwawienia między miesiączkowe lub podczas stosunku
– krostki i wyrośla brodawkowe na narządach płciowych i okolicach
– ból gardła po seksie oralnym.
Gdy myślisz, że się zaraziłaś/eś nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Powiedz mu szczerze o wszystkich objawach, wątpliwościach. Choroby te są uleczalne, ale nie wyleczą się same. Ważne jest również badanie i leczenie Twego partnera, aby choroba nie przeniosła się dalej lub nie wróciła do Ciebie. Zostaniesz również zbadana/y czy nie jesteś zarażona/y innymi chorobami.
Choroby weneryczne są groźne dla kobiet ciężarnych i dla nienarodzonego dziecka
Choroby przenoszone drogą płciową to m.in.:
Kiła to choroba bakteryjna, Krętek kiły znajduje się w wydzielinach płciowych oraz we krwi w pewnym okresie zakażenia, dlatego najczęściej do przeniesienia bakterii dochodzi na drodze kontaktów płciowych i drogą pionową z matki ciężarnej na dziecko.
Objawy kiły nie pojawiają się tuż po zakażeniu. Pierwszym symptomem choroby jest pojawiająca się w około 3 tygodnie po kontakcie z osobą chorą niewielka zmiana o wyglądzie grudki, twardego owrzodzenia lub guzka, która w zależności od typu odbytego stosunku płciowego lokuje się na członku, wargach sromowych, jamie ustnej, gardle lub w kanale odbytu. Zmiana ta jest niebolesna i dlatego, jeśli wystąpi w trudno dostępnych miejscach może pozostać niezauważona. Objaw pierwotny utrzymuje się około 2- 6 tygodni, a następnie samoistnie zanika. W późniejszym czasie może ona cechować się występowaniem różnorodnych, niespecyficznym objawów infekcji: bólów głowy, gardła, gorączki, uczucia ogólnego zmęczenia i senności. Najczęstszym jednak zaobserwowanym objawem jest przewlekła wysypka, często po wewnętrznej stronie dłoni lub stóp czy też na plecach. Nie leczona może rozwinąć się w pełnoobjawową chorobę, która powoduje poważne zmiany w układzie nerwowym i sercowo-naczyniowym. Nieleczona kiła może doprowadzić do zgonu.
Leczenie kiły polega głównie na podawaniu antybiotyków (penicylina) osób, z którymi współżył chory, by przeciąć drogi szerzenia się zakażenia.
Chlamydia – najbardziej znane to chlamydia trachomatis oraz chlamydia pneumonia. Chlamydia trachomatis są najczęstszym drobnoustrojem wywołującym stany zapalne kobiecych narządów płciowych, niepłodności oraz niektórych powikłań ciąży.
Zakażenie chlamydia trachomatis uznawane jest za chorobę przenoszoną drogą płciową, gdyż dochodzi do niego najczęściej poprzez stosunki płciowe z zakażonym partnerem. Najbardziej narażone na infekcję chlamydiami są osoby młode, prowadzące aktywne życie seksualne oraz wykazujące zachowania seksualne dużego ryzyka (częsta zmiana partnera, nie używanie prezerwatyw). Częściej stwierdzane są również u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne. Bakterie te mogą przebywać w organizmie przez wiele lat w stanie uśpienia i nie dawać żadnych objawów chorobowych. Podczas uaktywnienia się chlamydii i ich znacznego namnożenia czasami mogą pojawić się objawy kliniczne, które w wielu przypadkach są bardzo zbliżone do objawów występujących w innych jednostkach chorobowych. Najczęściej są to objawy ze strony układu moczowego takie jak np. częstomocz czy pieczenie i ból podczas oddawania moczu, Mogą również pojawiać się przewlekłe bóle miednicy małej, nawracające stany zapalne narządu rodnego, krwawienia międzymiesiączkowe, ból podczas stosunków płciowych czy też śluzowo-ropne upławy i inne. Przy dłuższym utrzymywaniu się infekcji może dojść do powstania nadżerki szyjki macicy oraz raka narządu rodnego. Bardzo często drobnoustroje te są także przyczyną zapalenia gruczołu Bartholina oraz błony śluzowej macicy (endometrium).
Coraz częściej zakażenia chlamydiami są rozpoznawane podczas poszukiwania przyczyny niemożności zajścia w ciążę lub jej donoszenia.
Pełna diagnostyka zakażenia chlamydia trachomatis, najczęściej polega na oznaczeniu poziomu immunoglobulin IgM i IgG we krwi, jak również stwierdzeniu obecności drobnoustrojów w wymazie, pobranym z miejsca podejrzanego o ich bytowanie.
Leczenie zakażeń chlamydialnych polega przede wszystkim na podawaniu antybiotyków. Najczęściej w terapii stosuje się erytromycynę lub azytromycynę. Skuteczne leczenie chlamydiozy polega na równoczesnej antybiotykoterapii partnerów seksualnych.
Pomimo, że zakażenie chlamydia trachomatis uznawane jest za chorobę przenoszoną drogą płciową nie oznacza to, iż objawy chorobowe mogą pojawić się wyłącznie w obrębie narządu płciowego. Poprzez rozprzestrzenianie się bakterii możliwe jest ich wtargnięcie w różne narządy. Mogą one tam przebywać przez wiele lat i dawać odległe objawy, które bardzo często zostają przeoczone. Chlamydie mogą powodować bóle i zapalenia stawów, zmiany w układzie nerwowym, spadek odporności, różnego rodzaju schorzenia naczyń jak również astmę czy skłonności alergiczne. Rozprzestrzenienie się zakażenia może również być przyczyną zapalenia okołowatrobowego objawiającego się bólami brzucha, które najczęściej są kojarzone z zapaleniem pęcherzyka żółciowego lub trzustki.
Wirus HPV – wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest szeroko rozpowszechniony. Statystycznie około połowa aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn zostaje zakażona wirusem HPV. Najbardziej rozpowszechniony jest wśród młodych osób dorosłych w wieku 18-28 lat.
Większość zakażeń wirusem HPV przebiega bezobjawowo, a do transmisji wirusa (przeniesienia wirusa) może dojść nawet, gdy brak objawów zakażenia (brodawki lub inne widoczne zmiany). Dzięki naturalnej odpowiedzi immunologicznej organizmu większość zakażeń wirusami HPV ustępuje samoistnie w ciągu roku do dwóch lat.
Zakażenie wirusami HPV (najgroźniejsze są typy HPV 16, 18, 31 i 45), jeśli przetrwają, mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy lub innych nowotworów narządów moczowo-płciowych.
Zarówno wirusy HPV wysokiego i niskiego ryzyka mogą powodować nieprawidłowe wyniki badania cytologicznego.
Jedyną, efektywną w 100% metodą uniknięcia zakażenia wirusem HPV jest unikanie kontaktów seksualnych z osobami zakażonymi. Kobiety powinny prosić swoich lekarzy o regularne wykonywanie cytologii (test Pap), a następnie rozmawiać o wynikach tych badań.
Kłykciny Kończyste – inaczej brodawki płciowe, to guzki o różnym kształcie i wielkości, koloru czerwonawego lub brązowego. Zwykle nie bolą. Najczęściej umiejscawiają się w okolicach intymnych – na członku, wargach sromowych, wokół odbytu. Czasem wnikają wgłąb cewki moczowej, pochwy, jelita grubego. Zdarza się, że występują na ustach, podniebieniu. Nieleczone brodawki osiągają znaczne rozmiary i zmieniają kształt narządów płciowych tak, że przypominają one kalafior lub winogrono.
Przyczyną ich powstawania jest wirus brodawczaka ludzkiego HPV, najczęściej typ 6 oraz 11. Jest to choroba ludzi młodych, zwykle 19 – 20-letnich. Nosicielstwo wirusa to zjawisko bardzo częste – dotyczy około 25% osób aktywnych seksualnie, przy czym tylko u 4% nosicieli pojawi się objawowa postać choroby. Paradoksalnie możemy zarazić się kłykciami od osoby, która kłykcin nie posiada. Brodawki płciowe to choroba weneryczna, ale przenosi się także przez używanie wspólnych ręczników, wspólne kąpiele.
Jak w przypadku każdej choroby przenoszonej drogą płciową, ryzyko zachorowania rośnie wraz z liczbą partnerów seksualnych. Wczesne rozpoczęcia życia płciowego szczególnie naraża na zakażenie, ponieważ bardzo młode osoby są dużo mniej odporne na HPV.
Prezerwatywa niestety nie zapobiega zakażeniu. Najskuteczniejszą ochroną jest posiadanie stałego partnera i wzajemna wierność. Dostępna jest też szczepionka przeciwko HPV typu 6, 11, 16 i 18 (dwa ostatnie typy przyczyniają się do zachorowania na raka szyjki macicy).
Jeżeli zauważymy już u siebie zmiany należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Brodawki o małych rozmiarach można wyleczyć za pomocą odpowiedniego kremu. Większe trzeba usuwać przez zamrażanie, laseroterapię lub chirurgicznie. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, więc jest niebolesny. Kłykciny mogą nawracać, wymagają wtedy ponownego leczenia. Na szczęście ich całkowite wyeliminowanie jest możliwe.
Grzybica pochwy – bezpośrednią przyczyną wystąpienia infekcji grzybiczej w pochwie jest rozwój drożdży z grupy Candida, które niszczą optymalne pH w pochwie. Przyczyną może być również stosowanie antybiotyków, niedostateczna lub niewłaściwa higiena okolic narządów płciowych, stosowanie zbyt ciasnych, nieprzewiewnych ubrań i bielizny
Najczęściej objawy grzybicy pochwy nie są tak bardzo nasilone, występują pojedynczo. Upławy w takim przypadku czasami nie mają żadnego zapachu, a o grzybicy kobieta może się dowiedzieć dopiero podczas wizyty u ginekologa. Dlatego tak ważne jest regularne badanie kobiet w wieku rozrodczym i robienie wymazu na okoliczność infekcji drożdżami. Ze względu na to, że objawy zapalenia grzybiczego mogą być bardzo podobne do występujących przy infekcjach innego typu, warto je sprawdzać za pomocą badania cytologicznego.
Najczęściej występującymi objawami grzybicy jest swędzenie pochwy, bolesność i pieczenie sromu. Już w przebiegu zakażenia pojawiają się: ciemnoczerwony rumień błony śluzowej sromu i pochwy oraz pęknięcia skóry w tych okolicach, a także grudkowate, białe upławy z pochwy na obrzękniętej błonie śluzowej.
Przy chorobie przewlekłej pojawiają się objawy ze strony dróg moczowych, czyli pieczenie i ból podczas oddawania moczu, częste oddawanie moczu, oraz uczucie nie do końca opróżnionego pęcherza moczowego.
Uwaga: Powtarzające się zakażenia pochwy, które występują bezpośrednio po leczeniu. Nawracające objawy grzybicy pochwy, które nie reagują na żadne leczenie, mogą być wczesnym objawem zarażenia wirusem HIV.
Grzybicy nie można leczyć samodzielnie! Środki dostępne w aptece bez recepty jedynie złagodzą uciążliwe objawy, które wkrótce powrócą ze zdwojoną siłą. Leczenie drożdżycy zależy od stopnia zaawansowania infekcji i rodzaju grzybów, które ją wywołały (ustali to wymaz z pochwy). Mogą to być zarówno preparaty do stosowania zewnętrznego (maści i kremy), jak i wewnętrznego: leki doustne lub dopochwowe tabletki i globulki.
Uwaga! Kurację przeciwgrzybiczą powinien również przeprowadzić partner seksualny kobiety. Jest to szczególnie ważne przy nawracających infekcjach.
Opryszczka narządów płciowych – wywoływana jest przeważnie przez wirusa opryszczki HSV 2, w odróżnieniu od opryszczki okolic ust, wywoływanej przez głównie przez HSV 1. Choroba ta przenoszona jest przez kontakt seksualny w osobą zarażoną.
Choroba ta ma charakter nawrotowy. U zarażonej osoby mogą rozwinąć się objawy już w ciągu dwóch dni od infekcji, ale może też nie dochodzić do żadnych objawów przez wiele lat a czasami w ogóle. Choroba ta potrafi się jednak uaktywnić nawet po wielu latach i ponownie wystąpią jej objawy. Do nawrotów najczęściej dochodzi gdy organizm jest przemęczony lub osłabiony np. inną chorobą.
Opryszczka narządów płciowych objawia się zmianami w okolicach genitalnych, ale również, mniej typowymi, objawami ogólnymi. Do typowych objawów można zaliczyć:
- małe, często bolesne i pękające pęcherzyki obecne w okolicach genitalnych, na wewnętrznej stronie ud, pośladkach a u kobiet na wargach sromowych, wewnątrz pochwy oraz na szyjce macicy;
- mrowienie w okolicach genitalnych;
- upławy;
- ból podczas oddawania moczu;
- opuchnięte pachwinowe węzły chłonne;
Leczenie opryszczki narządów płciowych powinno odbywać się pod nadzorem lekarza. Stosowane są zazwyczaj maści. Czasami stosuje się preparaty doustne lub dożylne. Zaleca się także suplementacje lizyną lub przyjmowanie pokarmów bogatych w lizynę, takich jak kurczaki, ryby, jaja oraz ziemniaki. W medycynie tradycyjnej zwłaszcza aloes.
Rzeżączka – jest co raz częściej spotykaną wśród społeczeństwa chorobą zakaźną, przenoszoną drogą płciowa, której przyczyną jest zakażenie gram-ujemną bakterią-dwoinką rzeżączki. Ta dość niebezpieczna choroba jest w stanie zaatakować układ moczowo-płciowy, gardło, jamę ustną, odbytnicę, a nawet oczy. Zakażenie rzeżączką może nastąpić na wiele sposobów, jednak najczęściej jest to stosunek płciowy z osobą zakażoną. Warto pamiętać, że do zakażenia może prowadzić zarówno stosunek genitalny, jak i analny lub oralny.
U mężczyzn początkowym miejscem zakażenia najczęściej jest cewka moczowa, zaś u kobiet szyjka macicy. Stamtąd choroba może przenosić się dalej powodując bardzo groźne powikłania, szczególnie niebezpieczne dla kobiet spodziewających się dziecka. Choroba ta może również zostać przeniesiona z matki na dziecko w trakcie porodu.
Objawy rzeżączki są zależne od tego czy daną choroba zakażona jest kobieta czy mężczyzna. U mężczyzn objawy tej choroby pojawiają się dość często i są nimi ból i pieczenie podczas oddawania moczu oraz pojawienie się wydzieliny z cewki moczowej. Rzadkim objawem choć jednak występującym jest puchnięcie penisa.
Natomiast u kobiet objawy przeważnie występują dość późno, a czasem nawet w ogóle. Niestety w tym czasie choroba ciągle postępuje i wyniszcza organizm kobiety, Objawy są jednak dość łagodne i specyficzne przez co łatwo mogą zostać pomylone z objawami infekcji pochwy lub pęcherza, a są nimi: ból lub pieczenie podczas oddawania moczu, oraz krwiste lub żółtawe upławy. Gdy choroba ustąpi i obejmie wyższe partie układu moczowo-płciowego może pojawić się również ból w podbrzuszu, gorączka, wymioty, a nawet krwawienia między miesiączkowe.
Cennik badań laboratoryjnych znajdziesz tutaj.